1 Kasım seçimlerinde 7 Haziran’a göre ciddi bir oy kayması yaşanmasa bile küçük oynamalarla milletvekilliği sayısında ciddi değişiklikler olabilir. AKP de belli bir oy oranının değil 276 koltuğun peşinde. Yaklaşık 50 kentte seçimler bıçak sırtında. Orta Anadolu ve İç Ege’de MHP’ye kaptırdığı koltukların peşine düşen AKP’nin işi Fırat’ın doğusunda zor. AKP, Diyarbakır’da sıfır çekebilir. Hatay’da da dengeler sol lehine değişebilir

AKP’nin 5 ay arayla ülkeyi götürdüğü ikinci seçimde hedefi oy oranını artırmaktan çok, tek başına iktidar olmaya yetecek milletvekili sayısını yakalamak.

Bunu da büyük oy artışıyla değil, az sayıda oyla milletvekilliği kazanılan-kaybedilen illere odaklanıp stratejik oy geçişleri ile sağlamayı hedefliyor.

AKP, sağ ve muhafazakar seçmenin yoğun bulunduğu illerde 7 Haziran’da MHP’ye kayan oyları 1 Kasım’da geri döndürmeye çalışıyor. Bunun için de en önemli yatırımı Kürt halkına yönelik savaşı tırmandırarak yaptı. MHP, 2011 genel seçimlerinde 53 milletvekilliği elde ederken, 7 Haziran’da bu sayıyı 80’e çıkarmıştı.

AKP’nin diğer büyük kaybı ise HDP’ye kaybettiği oylar oldu ancak iki seçim arası tırmandırılan çözümsüzlük ve savaş palitikaları nedeniyle HDP’ye kayan oylarda ciddi bir geri dönüş mümkün görünmüyor. AKP sınırda kazandığı milletvekillerini korumak ve az farkla kaybettiği vekillikleri de HDPden koparmak için aday listelerine etkili isimleri yerleştirmek, Hüda-Par’ın AKP lehine seçimlerden çekilmesi gibi avantajları var. Ancak Diyarbakır gibi kritik illerde sağ kökenli başka bağımsız adayların çıkması ve savaşın yarattığı tepki gibi aleyhte gelişmeler de var.

AKP’nin umudu milliyetçi oyların partiye geri dönmesi

AKP 7 Haziran seçimlerinde Samsun‘da 900, Bayburt‘da bin 300, İstanbul 3’üncü Bölge‘de 3 bin civarı oyla MHP’ye birer milletvekilliği kaybetti. 1 Kasım seçimlerinde AKP’nin ülkede yarattığı savaş ortamının bu illerdeki milliyetçi ve geleneksel sağ oyları AKP’ye ne ölçüde çekebildiği görülecek. Ahmet Davutoğlu’nun 1 Kasım seçim beyannamesini açıklarken “Mücadelemize Samsun’dan başlayacağız” sözleri ve ilk mitingini orada yapması da bu illere özel önem verildiğini gösteriyor.

AKP’nin kalesi olarak tanımlanan Kayseri‘de 7 Haziran seçimlerinde MHP’nin kaydettiği ciddi yükseliş bu seçimde de devam edebilir. AKP, geçen seçimde 19 bin oyla bir milletvekilliğini MHP’ye kaptırmış bu tepki Abdullah Gül ile Erdoğan arasındaki gerilime bağlanmıştı. 7 Haziran seçimlerinden sonra bir de Kayseri’nin köklü sermaye kuruluşu Boydak’a operasyon çeken ve Abdullah Gül’e karşı olumsuz tavrını sürdüren AKP, Kayseri’de de boyunun ölçüsünü alacak.

7 Haziran’da AKP’nin az farkla MHP’ye milletvekili kaptırdığı diğer iller şöyle: 3800 oyla Gümüşhane; 3800 oyla Giresun; 4600 oyla Burdur; 7250 oyla Balıkesir.

AKP, Orta Anadolu ve İç Ege’de geleneksel sağ ve muhafazakar kitlelerin yeniden AKP’ye oy vermesini umuyor.

Bütün bu planlara rağmen AKP’nin 7 Haziran’da sınırda vekil çıkardığı vekilliği 1 Kasım’da MHP’ye kaptırabileceği iller de var. AKP, Amasya, Malatya, Çorum ve Çankırı‘da 7 Haziran seçimlerinde oldukça az farkla seçimde bir vekil kazanmıştı. Ankara 2’nci Bölge’de ise AKP 4 bin oy ile MHP’nin alabileceği bir milletvekilliğini kaptı. Bu beş seçim bölgesinde AKP’nin oylarında ortalama birkaç bin oy kayması AKP’nin bir milletvekilliğini kaybetmesine yol açabilir.

MHP ise gözünü sınırda bir vekillik kaybettiği illere dikmiş durumda. Kocaeli‘de MHP’ye kayacak bin civarı oy MHP’nin şu anda HDP’de olan bir koltuğu kendi hanesine geçirmesi anlamına gelebilir. Erzurum‘da ise MHP’ye kayacak üç bin oy AKP’den bir vekilin MHP’ye kaymasına neden olabilir.

Kürt illerinde AKP’nin işi zor

Kürt illerinde ise AKP’nin başlattığı savaş oy verme tercihlerini etkileyecek. 7 Haziran’da HDP, Van‘da 4 bin, Diyarbakır‘da 6 bin, Ağrı‘da 6 bin civarı oyla birer milletvekili daha fazla çıkardı. Seçim güvenliği sağlandığı koşullarda AKP’nin bu illerde birer vekil daha fazla çıkartma şansı zayıf.

AKP’nin Ağrı’da 7 Haziran’da olduğu gibi yine sıfır çekmesi bekleniyor. Tek milletvekili çıkarabildiği Diyarbakır’da ise işi oldukça zor. İlk sırada aday gösterilen Galip Ensarioğlu bu kez yalnızca HDP ile değil, biri kendi ailesinden iki AKP kökenli isimle de yarışmak zorunda kalacak. 7 Haziran’da AKP’nin 2. ve 3. sırada aday gösterdiği iki etkili isim olan Salim Ensarioğlu ile Haşim Haşimi bu kez bağımsız olarak seçime katılıyor.

Bu iki ismin AKP’den oy kopartacağı düşünülüyor. AKP’nin Salim Ensarioğlu’nun yeğeni Galip Ensarioğlu’nu aday göstermesi Ensarioğullarını ikiye böldü. HDP ise Diyarbakır’da 11’de 11 yapmaya çalışacak.

Ancak seçimlere girmeyen Hüda-Par’ın 7 Haziran’da bağımsız adaylar ile aldığı 27 bin 532 oyun büyük bir çoğunluğunun AKP’ye kayma olasılığı bulunuyor. Hüda-Par’ın seçimlere katılmamasının, partinin güçlü olduğu Batman‘da da seçim sonuçlarını AKP lehine etkilemesi öngörülüyor.

Van‘da ise müzakere sürecinin simge ismi Beşir Atalay’ı aday gösteren AKP 7 Haziran’da kazandığı bir milletvekilliğini koruma ve ikinci vekilliği zorlamanın peşinde. Ancak Van’da çekişmenin gerek bozulan ekonomi, gerek çatışmaların yeniden başlaması nedeniyle sıkı geçecek görünüyor.

AKP-CHP arası olası geçişler

CHP’nin Erzincan‘da 2 bin, Aydın‘da 2 bin ve Sivas‘ta 9 bin civarı oy farkla kazandığı birer milletvekilliği AKP’nin bu farkı kapatması halinde AKP’nin hanesine yazılabilir. Ardahan‘da ise 2500 gibi az bir oy farkı ile bir milletvekilliği kazanan AKP’nin bu seçimlerde oyunun düşmesi durumunda CHP bir milletvekili çıkartabilir. CHP’nin milletvekilliği sayısını 7 Haziran’da 1’den 2’ye yükselttiği Ordu da kritik iller arasında.

İzmir 2’nci Bölge’de geçen seçimde AKP 20 bin oy ile kazandığı bir milletvekilliğini CHP’den almıştı.

Hatay’da dengeler sol lehine değişebilir

Kuşkusuz bu kritik illerden biri de Hatay olacak. Önceki seçimlerde kentin etkili isimlerinden eski CHP milletvekili Refik Eryılmaz’ın bağımsız aday olması ve çoğunluğu Arap Alevi kesim içerisinden yaklaşık 19 bin oy alması nedeniyle CHP ya da HDP’ye gidebilecek bir vekillik AKP’ye gitmiş ve kentte 1. parti CHP olabilecekken AKP 1. parti çıkmıştı.

7 Haziran sonrasında Eryılmaz CHP’ye geri döndü ve 1 Kasım’da yeniden aday olmadı. Eryılmaz’a verilen oyların 11 bini sol kimliği ile bilinen Samandağ’dan çıkmıştı. 1 Kasım’da ise daha önce Eryılmaz’a verilen oyların HDP ve CHP’ye kayacağı düşünülüyor.

Hatay’da aday listesini ağırlıklı olarak sosyalist kimliğiyle öne çıkan kişilerden oluşturan HDP’nin listesinde ise birinci sıra adayı eğitimci Servet Kavukoğlu. Bu durum 7 Haziran’da 6 bin oy farkla milletvekilliğini kaybeden HDP’nin Hatay’dan milletvekili çıkarmasını sağlayabilir